Día das Letras Galegas

O 20 de marzo de 1963, tres membros da Real Academia Galega presentaron nesta institución unha proposta histórica: Que se declarase o dia 17 de maio de cada ano "Dia das Letras Galegas" como data para "recolle-lo latexo material da actividade intelectual galega".

Manuel Gómez Roman, Xesús Ferro Couselo e Francisco Fernández del Riego, expuñan que "con motivo de se celebrar aquel ano o centenario da publicación dos CANTARES GALLEGOS de Rosalía de Castro, e que este libro de Rosalía foi a primeira obra  mestra comtemporánea coa a que conta a literatura galega, e tamén a que lle deu  prestixio universal a nosa fala como instrumento de creación literaria.

Propúxose o dia 17 de maio, porque se descoñecía a data de  publicación do libro, pero si se sabía que fora este   dia cando Rosalía de Castro llo dedicou á tamén poeta Fernán Caballero

Este ano o día das letras galegas estará dedicado o Paz Andrade, xa que así o acordou, como cada ano o plenario da Real Academia Galega.

VALENTIN PAZ ANDRADE

Nos inicios da súa traxectoria profesional, foi director do xornal galeguista Galicia (1922-1926) en este último ano foi pechado por pola dictadura do xeral Primo de Rivera, no que tamén colaboraron persoas da talla de Castelao, Risco, Maside y Villar Ponte.

No 1924 foi condeado a un mes de cárcere por un dos seus artigos e en 1931 foi candidato a Diputado por Pontevedra nas Cortes Constituintes.

En 1942 empezou a dirixir a revista Industrias Pesqueiras e en 1950 viaxou a Bos Aires invitado polo Centro Galego.

En 1964 foi nombrado membro ra Real Academia Galega co discurso A Galeguidade  na obra de Guimares Rosa.

Despois da morte de Franco, formou parte da  “Comisión dos 10” da oposición democrática (con  Cañellas, Felipe González, Tierno Galván, etc).

En 1977 foi escollido senador por Pontevedra, dentro da Candidatura Democrática Galega.

Obra:

escribiu ensaios literarios, históricos e económicos nos que reflexou a súa preocupación por Galiza. Tamén escribiu varias obras como técnico especializado en temas pesqueiros.

Como poeta formou parte da xeración de 1925 e na maior parte da súa obra evidénciase unha motivación patriótica, como se observa en Soldado da morte (1921), Pranto matricial (1954), no que evoca a morte de Castelao, Sementeira do vento (1968), no que canta a paisaxe e a xente galega, o esilio e o amor ausente; Cen chaves de sombra (1979) y Cartafol de homenaxe a Ramón Otero Pedrayo

Colaborou  en O Ensino, Grial e  Outeiro con artículos sobre literatura, especialmente arededor da  figura de Castelao; y en Industrias Conserveras, El País e La Vanguardia con artículos económicos e políticos.

Ensayo literario, histórico e económico

• Galicia como Tarea (1959).
• La anunciación de Valle-Inclán (1967).
• La marginacíón de Galicia (1970).
• A galecidade na obra de Guimarães Rosa (1978).
• Castelao na luz e na sombra (Edicións do Castro, 1982).
• Galiza lavra a sua imagem (1985).

 Sobre temas pesqueros

• Los puertos nacionales de pesca. Aportación de Vigo al estudio del problema (1928).
• Producción y fluctuación de las pesquerías (1954).
• Sistema económico de la pesca en Galicia (1958).
• Los derechos sobre el espacio marítimo (1960).
• El capital como factor del desarrollo de Galicia (1970).
• El concepto de zona económica en el nuevo derecho del mar (1974)

Poesía

• Pranto matricial (1954).
• Sementeira do vento (1968).
• Cen chaves de sombra (1979).
• Cartafol de homenaxe a Ramón Otero Pedrayo (1985).

Narrativa

• Soldado da morte (1921), inédita.

Premios e  distincións

Foi membro da Real Academia Gallega (1964) e da  Academia Gallega de las Ciencias (1985), e foi galardoado co Pedrón de Ouro (1975), ca  Medalla de la Ciudad de Pontevedra (1979), ca  Medalla Castelao (1984), ca Medalla de Oro de la Ciudad de Vigo (1986) e co Premio Trasalba da Fundación Otero Pedrayo (1986).

Escollido o sábado 4 de xunio del 2011 para ser homenaxeado o Día das Letras Galegas do ano 2012.